1.โครงการของพระองค์ เป็นโครงการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ในขณะที่ประชาชนคนไทยกำลังประสบความเดือดร้อน เช่น ความเดือดร้อนอันเกิดจากภัยแล้ง บ้างก็จากอุทกภัยน้ำท่วม วาตภัย เป็นต้น เพราะสิ่งที่ประชาชนประสบความเดือดร้อนนั้น ล้วนเป็นเรื่องคาดการณ์ล่วงหน้ามิได้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมุ่งเน้นถึงความจำเป็นของโครงการเหล่านี้ การแก้ปัญหาเฉพาะหน้าจึงมีความจำเป็นเพราะเดือดร้อนจริง ๆ ดังพระราชดำรัสว่า
“...อย่างบ้านคนอยู่ เราบอกบ้านนี้มันผุตรงโน้น ผุตรงนี้ ไม่คุ้มที่จะไปซ่อม เอาตกลงรื้อบ้านนี้ระเบิดเลย เราจะไปอยู่ไหน ไม่มีที่อยู่ ก็ต้องคิดเสียก่อน แล้วค่อย ๆ ดู ตรงนี้ยังพออยู่ได้ไปรื้อตรงห้องโน้น แล้วก็ค่อย ๆ สร้าง แล้วมารื้อตรงห้องนี้ วิธีทำจะต้องค่อย ๆ ทำ จะไประเบิดหมดไม่ได้...”
2.โครงการของพระองค์ เน้นการพัฒนาเป็นขั้นตอน ตามลำดับความจำเป็น เพื่อให้ประชาชนมีรากฐานมั่นคง ทรงมุ่งเน้นการสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง โดยใช้ปรัชญาการพึ่งพาตนเองให้อยู่ได้ เช่น ทำให้หมู่บ้านเข้มแข็งยืนอยู่ด้วยขาของเขาก่อน แล้วจึงออกไปสู่สังคมภายนอก