โครงการแบบไม่ใช่ธุรกิจ เป็นโครงการที่ได้รับการสนับสนุนจากสวนราชการหลายหน่วยงาน เช่น ป่าไม้สาธิต ข้าวไร่ นาข้าวทดลอง บ่อเลี้ยงปลานิล โรงโคนมสวนจิตรลดา บ้านพลังแสงอาทิตย์ เครื่องอบแห้งพลังแสงอาทิตย์ ห้องปฏิบัติการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ หน่วยเพราะพันธุ์ไม้ โครงการปลูกผักโดยปราศจากดิน สวนพืชสมุนไพร และศูนย์คอมพิวเตอร์ ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เป็นต้น
โครงการแบบกึ่งธุรกิจ เป็นโครงการทดลองแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร จัดจำหน่ายราคาย่อมเยา นำผลกำไรขยายกิจการต่อไป เช่น การผลิตนม ศูนย์รวมนมสวนจิตรลดา ผลิตน้ำกลั่น โรงเนยแข็ง โรงนมเม็ด โรงสีข้าวตัวอย่าง โรงน้ำผลไม้บรรจุกระป๋องสวนจิตรลดา โรงเพาะเห็ด โรงผลิตปุ๋ยอินทรีย์ เป็นต้น
สวนจิตรลดาจึงเป็นศูนย์รวมโครงการทดลองโครงการตามพระราชดำริเพื่อแก้ปัญหาต่าง ๆ ของเกษตรกรอย่างเต็มที่ ทรงทำเพื่อไพร่ฟ้าประชาชนในแผ่นดินของพระองค์อย่างแท้จริง
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักว่า แหล่งน้ำและการชลประทาน มีความสำคัญต่อการเกษตร พระราชกรณียกิจด้านการบริหารจัดการน้ำและการชลประทาน จึงเป็นหัวใจหลักที่จะพัฒนาความเป็นอยู่เกษตรกรให้อยู่เย็นเป็นสุข ช่วยเหลือตัวเองได้ จนยืนอยู่บนขาของตน น้ำจึงเป็นปัจจัยสำคัญ และมีความสำคัญอย่างยิ่งในการทำเกษตรกรรม ดังพระราชดำรัสว่า
“น้ำเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในงานเกษตรกรรม ถ้าแก้ปัญหาในเรื่องแหล่งน้ำที่จะใช้ในการเพาะปลูกได้แล้ว เรื่องอื่น ๆ ก็จะพลอยดีขึ้นติดตามมา...”
หรือ
“หลักสำคัญว่าต้องมีน้ำบริโภค น้ำใช้เพื่อการเพาะปลูก เพราะว่าชีวิตอยู่ที่นั่น ถ้ามีน้ำคนอยู่ได้ ถ้าไม่มีน้ำคนอยู่ไม่ได้ ไม่มีไฟฟ้าคนอยู่ได้ แต่ถ้ามีไฟฟ้า ไม่มีน้ำคนอยู่ไมได้...”